De Tijd: Vlaams baggermonopolie op de schop
Vanaf 2022 kunnen alle baggeraars ter wereld meedingen naar baggercontracten op de Antwerpse Linkeroever. Vlaams minister Ben Weyts maakt zo een einde aan het monopolie van DEME en Jan De Nul, dat de twee honderden miljoenen opleverde.
De Belgische overheid kende in 1972 alle baggerwerken op de Antwerpse Linkeroever toe aan drie baggeraars: de Algemene Baggermaatschappij, de baggerdivisie van de holding Ackermans & van Haaren - beide opgegaan in het Antwerpse DEME - en de baggeraar Jan De Nul uit Aalst. Om te vermijden dat de dokken en de vaargeulen naar die dokken dichtslibben, moet constant worden gebaggerd. Het contract vermeldde geen einddatum of een jaarlijks baggervolume dat moest worden bovengehaald.
Op het monopolie van de twee baggeraars was al lang kritiek. In de regel worden baggerwerken gegund na een mededinging, maar voor de Linkerschelde-oever waar het Doel-, Verrebroek-, Vrasene- en Deurganckdok liggen - en binnenkort het nieuwe Saeftinghedok - gebeurde dat niet.
Het Rekenhof noemde het overheidscontract in 2016 in een uitvoerig rapport strijdig met de openbare orde en absoluut nietig omdat het principe van de mededinging werd miskend. Het ‘eeuwige’ contract had beide baggeraars tot dan al voor 600 miljoen euro baggerwerken opgeleverd, stelde het Rekenhof. Critici en potentiële concurrenten noemden het contract een onrechtstreekse subsidiëring van de Belgische baggersector. Een perpetuum mobile met aanzienlijke marges, want het gros van de gebaggerde specie vloeit terug in de Schelde.
DEME en Jan De Nul mogen het lopende contract van 1972 blijven uitvoeren tot 2022. Daarna wordt het gekoppeld aan twee andere grote contracten: dat over de onderhoudsbaggerwerken op de maritieme toegangswegen, op de Noordzee en in de havens van Oostende en Zeebrugge, en dat over de onderhoudsbaggerwerken tussen Wielingen en de zeesluis van Wintam. Ook die contracten worden al ettelijke jaren uitgevoerd door de tijdelijke vereniging DEME - Jan De Nul en lopen af in 2022.
Vanaf die datum worden de drie contracten als één contract aanbesteed en kunnen alle baggeraars ter wereld inschrijven. Het valt niet uit te sluiten dat de Nederlandse baggeraars Boskalis en Van Oord hun kans wagen. Door de samenvoeging van de contracten kan efficiënter met baggerschepen geschoven worden. Voor de Nederlanders is België niet ver.
Inshore & Yachting: Vlaamse baggercontracten worden opengebroken
Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts en zijn diensten hebben kunnen bedingen dat het omstreden contract voor alle baggerwerken op Linkeroever na 47 jaar stopgezet wordt, zonder dat Vlaanderen een schadevergoeding moet betalen.
In de toekomst zullen alle baggeraars kunnen meedingen naar alle baggerwerken.
De verschillende baggerwerken worden bovendien aan elkaar gekoppeld, zodat er meer efficiëntiewinsten geboekt kunnen worden.
Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts en zijn diensten hebben nu kunnen bedingen dat het omstreden contract na 47 jaar stopgezet wordt, zonder dat Vlaanderen een schadevergoeding moet betalen.
De baggerwerken op Linkeroever zullen geïntegreerd worden in de lopende baggercontracten.
Het komt er concreet op neer dat 3 contracten vandaag in de toekomst nog 1 contract zullen zijn. Vandaag gaat het om deze 3 contracten:
Het contract van 1972 voor alle baggerwerken voor toegankelijkheid en uitbreiding van de Haven van Antwerpen op de Linkeroever van de Schelde (het problematische, onbeperkte contract)
De onderhoudsbaggerwerken in de maritieme toegangswegen, op de Noordzee en in de Vlaamse Zeehavens van Oostende en Zeebrugge
De onderhoudsbaggerwerken in de maritieme toegangswegen tussen Wielingen en de zeesluis Wintam
In 2021 zal dit als één contract worden aanbesteed (om dan in 2022 te starten met de nieuwe, meer efficiënte werkwijze). De samenvoeging in één contract regelt dan alle baggerwerken op maritieme toegangswegen en de havens.
Wat nu nog 3 verschillende baggercontracten zijn, zal in de toekomst nog maar 1 baggercontract zijn.
Zo kunnen er forse efficiëntiewinsten geboekt worden.
Sleephopperzuigers kunnen bijvoorbeeld efficiënter ingezet worden: als één baggeropdracht door (weers)omstandigheden niet uitgevoerd kan worden, dan kan een ander baggerwerk in de plaats uitgevoerd worden.